HUYỆN NẰM Ở PHÍA BẮC TỈNH HÀ GIANG, PHÍA BẮC VÀ TÂY GIÁP VÂN NAM - TRUNG QUỐC, PHÍA NAM LÀ HUYỆN VỊ XUYÊN, PHÍA ĐÔNG LÀ HUYỆN YÊN MINH. HUYỆN CÓ DIỆN TÍCH 550 KM2 VÀ DÂN SỐ LÀ 36.000 NGƯỜI (NĂM 2004). HUYỆN LY LÀ THỊ TRẤN TAM SƠN NẰM TRÊN QUỐC LỘ 4C, CÁCH THỊ XÃ HÀ GIANG 46 KM VỀ HƯỚNG BẮC, CÁCH HUYỆN YÊN MINH 52 KM VỀ PHÍA ĐÔNG.
Với đời sống hiện đại như ngày nay, thật khó để bảo tồn được di tích của mỗi dân tộc vùng miền, mỗi địa phương khác nhau. Tuy nhiên huyện Quảng Bạ, tỉnh Hà Giang đang phấn đấu và đưa ra phương pháp để bảo tồn các loại nhạc cụ dân tộc, cũng như cố gắng phát huy truyền thống đặc trưng của nơi đây. Bảo tồn di tích cũng là một nét đẹp văn hóa cần có của Việt Nam
Các dân tộc trong huyện:
Có 15 dân tộc anh em cùng sinh sống, chủ yếu là dân tộc Mông chiếm trên 60%, còn lại là dân tộc Dao, Tày, Nùng, Giấy... Mỗi dân tộc đều mang bản sắc văn hoá riêng gắn liền với những nhạc cụ độc đáo của dân tộc mình.
Khi nhắc đến người dân tộc Mông:
Nói đến dân tộc Mông hầu như người ta nghĩ ngay tới cây khèn, sáo, nhị và đàn tròn của dân tộc Giấy, Xuồng. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, nhiều dân tộc vẫn đang giữ nguyên bản sắc các nhạc cụ dân tộc và được bảo tồn, lưu giữ ở nhiều phương diện khác nhau như: Trưng bày lịch sử, nghệ thuật; nhiều loại nhạc cụ trở thành hàng hóa mang đặc trưng riêng của người dân vùng cao được nhiều người biết đến, nhưng cũng có nhiều loại nhạc cụ do nhiều nguyên nhân khác nhau đã bị lãng quên, mai một hoặc có nguy cơ bị biến tướng do sự du nhập của nền kinh tế thị trường, của những dòng nhạc hiện đại.
Thực tế đã chứng minh điều này, không chỉ có giá trị về vật chất mà còn có giá trị về tinh thần, cây khèn của dân tộc Mông đang là một loại nhạc cụ được ưa chuộng và bày bán rộng rãi trên thị trường với giá trị khoảng 400 - 600 nghìn đồng/chiếc. Song cho đến thời điểm hiện nay, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên hầu như những người biết và sử dụng được cây khèn không nhiều. Còn không nhiều nghệ nhân biết và sử dụng thành tạo, còn lại đa phần lớp trẻ hầu như không biết làm và sử dụng khèn. Vì thế, tuy đã trở thành sản phẩm hàng hóa nhưng vẫn chưa hình thành được những làng nghề truyền thống tại các địa phương trong huyện. Tương tự như vậy đối với các loại hình nhạc cụ khác cũng đang trong tình trạng này.
Biện pháp bảo tồn và phát triển của tỉnh:
Trước thực trạng đó, tỉnh Hà Giang nói chung, huyện Quản Bạ nói riêng đang có nhiều các biện pháp để bảo tồn và phát huy những giá trị độc đáo của các loại hình nhạc cụ dân tộc. Anh Nguyễn Tiến Hồng, Trưởng phòng Văn hóa - Thể thao và du lịch huyện Quản Bạ, cho biết: Để bảo tồn các loại nhạc cụ dân tộc, hàng năm Phòng, Trung tâm Văn hóa huyện phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đẩy mạnh việc tổ chức các buổi hội diễn văn nghệ, nghệ thuật tại các xã, thôn, làng văn hóa; tham mưu, phối hợp với các tổ chức chính quyền, đoàn thể đẩy mạnh các hoạt động văn hóa quần chúng dân gian tại các xã, thôn, bản. Đưa các hoạt động liên hoan văn nghệ, thể thao vào các cụm dân cư, xây dựng và hình thành những Làng Văn hóa... Thông qua đó khơi dậy và phát huy được những nét độc đáo của các loại hình nhạc cụ dân tộc trong cộng đồng làng bản. Hiện nay, toàn huyện có khoảng 115 đội văn nghệ quần chúng từ huyện đến thôn bản hoạt động, phục vụ nhân dân các dân tộc trên địa bàn trong các ngày lễ lớn của dân tộc, đất nước. Trong năm 2012, Phòng Văn hóa và Trung tâm Văn hóa huyện phối hợp với các cơ quan, đơn vị, xã, thị trấn trong huyện tổ chức được 145 buổi biểu diễn văn nghệ quần chúng, với hơn 1.000 tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc các vùng miền, phục vụ cho 30.000 người xem. Nhiều loại nhạc cụ dân tộc cũng theo đó được sử dụng một cách sinh động và hiệu quả.
Có thể nói, việc bảo tồn các loại hình nhạc cụ dân tộc đang là một hoạt động được tỉnh và các địa phương đặc biệt quan tâm, song bảo tồn dưới hình thức nào lại cũng là một vấn đề đáng bàn. Đối với huyện Quản Bạ, việc bảo tồn đó đã gắn liền với việc đưa vào sử dụng trực tiếp, lồng ghép với những tiết mục văn nghệ, những tiểu phẩm hoặc trưng bày tại các Làng Văn hóa đang được khích lệ, vừa để đề cao vai trò và tầm quan trọng của các loại hình nhạc cụ trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân, vừa tuyên truyền, giáo dục nhân dân nêu cao ý thức bảo tồn các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống trước các loại nhạc mới đang du nhập như hiện nay.
Để phát huy trước quá nhiều các loại nhạc cụ hiện đại hiện nay thì quả là khó khăn, nhưng không vì thế mà huyện Quảng Bạ tỉnh Hà Giang dễ dàng lùi bước mà sẽ phát huy hết những gì vốn có của các loại nhạc cụ này để bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa, giá trị lịch sử của địa phương.
Các dân tộc trong huyện:
Có 15 dân tộc anh em cùng sinh sống, chủ yếu là dân tộc Mông chiếm trên 60%, còn lại là dân tộc Dao, Tày, Nùng, Giấy... Mỗi dân tộc đều mang bản sắc văn hoá riêng gắn liền với những nhạc cụ độc đáo của dân tộc mình.
Khi nhắc đến người dân tộc Mông:
Nói đến dân tộc Mông hầu như người ta nghĩ ngay tới cây khèn, sáo, nhị và đàn tròn của dân tộc Giấy, Xuồng. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, nhiều dân tộc vẫn đang giữ nguyên bản sắc các nhạc cụ dân tộc và được bảo tồn, lưu giữ ở nhiều phương diện khác nhau như: Trưng bày lịch sử, nghệ thuật; nhiều loại nhạc cụ trở thành hàng hóa mang đặc trưng riêng của người dân vùng cao được nhiều người biết đến, nhưng cũng có nhiều loại nhạc cụ do nhiều nguyên nhân khác nhau đã bị lãng quên, mai một hoặc có nguy cơ bị biến tướng do sự du nhập của nền kinh tế thị trường, của những dòng nhạc hiện đại.
Thực tế đã chứng minh điều này, không chỉ có giá trị về vật chất mà còn có giá trị về tinh thần, cây khèn của dân tộc Mông đang là một loại nhạc cụ được ưa chuộng và bày bán rộng rãi trên thị trường với giá trị khoảng 400 - 600 nghìn đồng/chiếc. Song cho đến thời điểm hiện nay, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên hầu như những người biết và sử dụng được cây khèn không nhiều. Còn không nhiều nghệ nhân biết và sử dụng thành tạo, còn lại đa phần lớp trẻ hầu như không biết làm và sử dụng khèn. Vì thế, tuy đã trở thành sản phẩm hàng hóa nhưng vẫn chưa hình thành được những làng nghề truyền thống tại các địa phương trong huyện. Tương tự như vậy đối với các loại hình nhạc cụ khác cũng đang trong tình trạng này.
Biện pháp bảo tồn và phát triển của tỉnh:
Trước thực trạng đó, tỉnh Hà Giang nói chung, huyện Quản Bạ nói riêng đang có nhiều các biện pháp để bảo tồn và phát huy những giá trị độc đáo của các loại hình nhạc cụ dân tộc. Anh Nguyễn Tiến Hồng, Trưởng phòng Văn hóa - Thể thao và du lịch huyện Quản Bạ, cho biết: Để bảo tồn các loại nhạc cụ dân tộc, hàng năm Phòng, Trung tâm Văn hóa huyện phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đẩy mạnh việc tổ chức các buổi hội diễn văn nghệ, nghệ thuật tại các xã, thôn, làng văn hóa; tham mưu, phối hợp với các tổ chức chính quyền, đoàn thể đẩy mạnh các hoạt động văn hóa quần chúng dân gian tại các xã, thôn, bản. Đưa các hoạt động liên hoan văn nghệ, thể thao vào các cụm dân cư, xây dựng và hình thành những Làng Văn hóa... Thông qua đó khơi dậy và phát huy được những nét độc đáo của các loại hình nhạc cụ dân tộc trong cộng đồng làng bản. Hiện nay, toàn huyện có khoảng 115 đội văn nghệ quần chúng từ huyện đến thôn bản hoạt động, phục vụ nhân dân các dân tộc trên địa bàn trong các ngày lễ lớn của dân tộc, đất nước. Trong năm 2012, Phòng Văn hóa và Trung tâm Văn hóa huyện phối hợp với các cơ quan, đơn vị, xã, thị trấn trong huyện tổ chức được 145 buổi biểu diễn văn nghệ quần chúng, với hơn 1.000 tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc các vùng miền, phục vụ cho 30.000 người xem. Nhiều loại nhạc cụ dân tộc cũng theo đó được sử dụng một cách sinh động và hiệu quả.
Có thể nói, việc bảo tồn các loại hình nhạc cụ dân tộc đang là một hoạt động được tỉnh và các địa phương đặc biệt quan tâm, song bảo tồn dưới hình thức nào lại cũng là một vấn đề đáng bàn. Đối với huyện Quản Bạ, việc bảo tồn đó đã gắn liền với việc đưa vào sử dụng trực tiếp, lồng ghép với những tiết mục văn nghệ, những tiểu phẩm hoặc trưng bày tại các Làng Văn hóa đang được khích lệ, vừa để đề cao vai trò và tầm quan trọng của các loại hình nhạc cụ trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân, vừa tuyên truyền, giáo dục nhân dân nêu cao ý thức bảo tồn các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống trước các loại nhạc mới đang du nhập như hiện nay.
Để phát huy trước quá nhiều các loại nhạc cụ hiện đại hiện nay thì quả là khó khăn, nhưng không vì thế mà huyện Quảng Bạ tỉnh Hà Giang dễ dàng lùi bước mà sẽ phát huy hết những gì vốn có của các loại nhạc cụ này để bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa, giá trị lịch sử của địa phương.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét